यात्री , भिखारी

posted May 3, 2012, 7:28 AM by Weall Nepali   [ updated Feb 4, 2013, 1:40 PM ]

Yatri of Laxmi Prasad Devkota




यात्री

कुन मन्दिरमा जान्छौ यात्री,
कुन मन्दिरमा जाने हो ?
कुन सामग्री पुजा गर्ने
साथ कसोरी लाने हो ?
मानिसहरूका काँध चढी
कुन देवपुरीमा जाने हो ?

हाडहरूका सुन्दर खम्बा
मांस पिण्डका दिवार ।
मस्तिस्कको यो सुनको छाना
इन्द्रियहरुका द्वार !
नसा-नदिका तरल तरङ्ग,
मन्दिर आफू अपार ।

कुन मन्दिरमा जान्छौ यात्री,
कुन मन्दिरको द्वार ?
मनको सुन्दर सिंहासनमा
जगदिश्वरको राज ।
चेतनको यो ज्योति हिरण्य,
उसको शिरको ताज ।

शरिरको यो सुन्दर मन्दिर,
विश्वक्षेत्रको माझ ।
भित्र छ ईश्वर बाहिर आँखा
खोजि हिंडछौ कुन पुर ?
ईश्वर बस्तछ गहिराइमा,
सतह बहन्छौ कति दूर ?

खोजी गर्छौ ? हृदय उगाऊ,
बत्ति बाली तेज प्रचुर 
साथी यात्री बीच सडकमा,
ईश्वर हिंडछ साथ
चुम्दछ ईश्वर काम सुनौला
गरीरहेको हात

छुन्छ तिलस्मी करले उसले,
सेवकहरूको माथ ।
सडक किनारा गाउँछ ईश्वर
चराहरूको तानामा
बोल्दछ ईश्वर मानिसहरूको
पीडा, दु:खको गानामा

दर्शन किन्तु कहीं दिंदैन,
चर्म-चक्षुले कानामा ।
कुन मन्दिरमा जान्छौ यात्री,
कुन नवदेश बिरानामा ?
फर्क फर्क हे ! जाऊ समाऊ,
मानिसहरूको पाउ।
मलम लगाऊ आर्तहरूको,
छहराइरहेको घाउ 
मानिस भई ईश्वरको यो
दिव्य मुहार हँसाऊ ।

Bhikhari by Laxmi Prasad




भिखारी

                    (१)
हेर भिखारी अडि अडि आयो
करुण दृष्टिले नजर उठायो ।
गाढा दुखको  मौन प्रकाश ।
झिना आशा-तार बजायो
घाम उज्यालो  आँगन पास ।
एक बिन्दुमा गोल खसायो
जीवनको इतिहास ।
(२)
हेर, हेर ती झुत्रा चिथरा
हाय! हे समय निष्ठुर ।
जीवनप थमा बिचार पथरा !
काँपिरहेको थुरथुर ।
 झल्लर झोली बढाउँछ, बबुरा ।
करले अस्थिर, कातर ।
(३)
बर्ष-बर्षका हेर तुषारा 
शिरको उपर गिरेको ।
 हेर आँसुका खहरेहरूका
 मुखमा खोंच परेको,
 दिन-दिनको त्यो छातीमाथी 
चिरा चारक्क चिरेको ।
(४)
अडि अडि धरमर स्वाँ स्वाँ गर्दै 
मौन विलौना वरिपरी  भर्दै 
आर्तनादका हृदय फुटी,
 जड लट्ठीको भरमा पर्दै
 भन्दछ स्वरले छाती चिर्दै 
चामल एक मुठी ।
 जीवनभरको एक पुकारा 
चामल एक मुठी ।
(५)
 मानिससँगमा मानिसको यो 
अन्तर्दिलको रोदन । 
भाईहरुसँग भिक्षाको यो 
मुठी द याको याचना । 
घाम उज्यालो आँगनमा यो   
एक आँध्यारो अवलोकन ।
 गुलबहरूको हाँसोबिच यो 
एक उन्यौँको  रोदन ।
(६)
 को होला यो, कसको छोरा ?
कसको बाबु गरीब ? 
कुन आमाले काख लिँदामा 
बल्थे दृगका दुइ दीप ?
 कुन आशाले नजर खुलायो 
सूर्य चाद्रको नजरसमिप?
 किन मुर्झायो ? किन वौलायो ?
 किन मधुरो यो जीवन्- व्दीप ?  
(७)
बुद्ध देवको नजर अगाडि
 यही भिखरी आएथ्यो,
 मुर्ति यसैमा शब्द यिनैमा 
मुटुको शूल कराएथ्यो,
 महान दयाको सागर ठूलो 
शब्द यिनैमा लहराएथ्यो, 
भेष यसैले बलिको शेखी
 पवित्र पारी निठुराएथ्यो ।
(८)
 कालो बादलबाट खसेको 
 अन्धकारमा भित्र पसेको,
 ईश्वर हो कि भिखारी ?
 बोल्दछ ईश्वर हृदय घुसेका 
 घर, घर आँगन चारी
 बोल्दछ, आर्तध्वनिमा बोल्दछ
 करूणामृत दिल भारी ।
 युग-युगभरको आँसुहरूको
 सार अपार उतारी । 
 दु:खको दिलामा ईश्वर बोल्दछ
 अधर अनन्त उघारी ।
 माग्दछ करूणा भाइहरूमा 
 आई पृथिविवारि,
 माग्दछ भिक्षा ईश्वर मेरो
 आँगनको  एक भिखारी ?